Είδαμε την παράσταση ‘Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι’ στο Θέατρο Νέος Ακάδημος
Ο Thomas Lanier Williams III (1911 – 1983), γνωστός με το ψευδώνυμό του Tennessee Williams, ήταν Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος και θεωρείται μεταξύ των τριών κορυφαίων θεατρικών συγγραφέων του αμερικανικού δράματος του 20ου αιώνα. Πολλά είναι τα έργα του, τα οποία έχουν μεταφραστεί, έχουν ανέβει στις σκηνές όλου του κόσμου, αλλά έχουν διασκευαστεί και για τον κινηματογράφο. Ο Williams έγραψε επίσης διηγήματα, ποίηση, δοκίμια και έναν τόμο με απομνημονεύματά του, ενώ το 1979, τέσσερα χρόνια πριν από τον θάνατό του, εντάχθηκε στο American Theatre Hall of Fame.
Το 1958 ο Williams γράφει το «Suddenly Last Summer», το οποίο ανεβαίνει στο Broadway στις αρχές του επόμενου χρόνου, μαζί με ακόμη ένα δικό του μονόπρακτο, το «Something Unspoken» (1951), με συνολικό τίτλο «Garden District». Το 1959, το «Suddenly Last Summer», προβάλλεται η κινηματογραφική εκδοχή του, ενώ μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες και από τότε δεν παύει να κάνει πρεμιέρες στις σκηνές του κόσμου.
∞
1936, κάπου στη Νέα Ορλεάνη. Η αριστοκρατική Violet Venable, χήρα εδώ και χρόνια, χάνει τον αξιολάτρευτο γιο της, Sebastian, κάτω από περίεργες συνθήκες. Κάθε καλοκαίρι ταξίδευαν μαζί, εκτός από το φετινό, που ο Sebastian πήγε διακοπές με την εξαδέλφη του, την Catharine, η οποία ήταν και παρούσα στον θάνατό του. Όμως, το αφήγημά της ούτε αρέσει ούτε εξυπηρετεί τη Violet.
Βρισκόμαστε στους κήπους του σπιτιού της Violet, όπου υπάρχουν σπάνια σαρκοφάγα φυτά και ακούγονται μελωδίες πουλιών, όσο η Violet διηγείται με νοσταλγία, τις επί σειρά ετών καλοκαιρινές της διακοπές με τον ποιητή γιο της, στον γιατρό Sugar, όπως τον αποκαλεί μιας και το πολωνικό του όνομα στα αγγλικά σημαίνει ζάχαρη. Μια νοσηρή κατάσταση αρχίζει και γίνεται αντιληπτή. Μια αφύσικη εμμονή της μάνας προς τον γιο…
Η Violet έχει σκοπό να μην αφήσει την ανιψιά της, Catharine, να διαδίδει τις, κατ’ αυτήν, ανυπόστατες εξιστορήσεις της, σχετικά με τον μυστηριώδη θάνατο του Sebastian. Έτσι, αφού την έχει περιορίσει σε ένα ιδιωτικό ψυχιατρείο, την κατηγορεί, ως υπεύθυνη για αυτόν τον θάνατο, υποστηρίζοντας ότι πάσχει από κάποια ψυχασθένεια, ενώ προσπαθεί να πείσει τον γιατρό να της κάνει λοβοτομή (μέθοδος που χρησιμοποιούνταν τα χρόνια εκείνα, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι ψυχικές παθήσεις και οι διανοητικές διαταραχές, που όμως είχε ολέθρια αποτελέσματα και απαγορεύτηκε το 1970). Συνεχίζει να φλυαρεί, ενόσω διηγείται ότι αμόλυντος 40χρονος Sebastian έχει συνομιλήσει με τον Θεό, σε μια προσπάθεια της να κρύψει ανείπωτα μυστικά, προκειμένου να μην αποκαλυφθεί το τι στ’ αλήθεια συνέβη την ημέρα του θανάτου του γιου της.
Όταν η Catharine φτάνει, ακολουθούμενη από τη μητέρα και τον αδερφό της, προσπαθούν να κατευνάσουν τη Violet, ενώ παρά τη διαφωνία της ο γιατρός κάνει έναν ορό αλήθειας στην Catharine, η οποία αφηγείται την ψυχολογική διάλυση του Sebastian και τα γεγονότα που οδηγήσαν στον θάνατό του. Όσο όμως κι αν η Violet φωνάζει κι απειλεί, ώστε να «αφαιρεθεί», μέσω της λοβοτομής, αυτή η ιστορία από τη διήγηση της Catharine, τόσο ο γιατρός δείχνει να την πιστεύει…
Το μυστήριο ξεδιπλώνεται βήμα-βήμα. Αργά και βασανιστικά οι κρυμμένες έννοιες ξεπροβάλλουν, η προσπάθεια συγκάλυψης γίνεται εμφανής, ενώ ο παραλογισμός είναι διάχυτος στον Κήπο του Sebastian, με την «παγίδα της Αφροδίτης».
∞
Το έργο του Tennessee Williams, μεταφράζεται από τον Αντώνη Γαλέο και σκηνοθετείται και δραματουργικά επιμελείται από τη Λίλλυ Μελεμέ. Την πρωτότυπη μουσική και τους διαπεραστικούς ήχους, υπογράφει ο Σπύρος Γασπαράτος, ενώ το εντυπωσιακό σκηνικό που κλέβει την παράσταση, ιδίως στο τέλος, είναι δημιουργία της Μικαέλας Λιακατά. Τα κοστούμια της Ειρήνης Γεωργακίλα και οι κρυφοί φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα, εναρμονίζονται πλήρως με την ιστορία της παράστασης.
Η Φιλαρέτη Κομνηνού, ως Violet Venable, χτίζει με τα μοναδικά εκφραστικά της μέσα τον απαιτητικό της ρόλο, ενώ συνεπαίρνει η ερμηνεία της Αναστασίας Παντούση, στον ρόλο της Catharine. Δύο γυναίκες σε δύο μονόλογους, που απαιτούν υψηλές υποκριτικές δονήσεις.
Ο Δημήτρης Τσίκλης, στον ρόλο του γιατρού, αμήχανος στην αρχή, μιας και δεν μπορεί να δεχτεί να κάνει χωρίς λόγο την λοβοτομή, με περισσότερη δυναμικότητα στο τέλος, όταν πλέον έχει βγάλει το δικό του πόρισμα. Ο Πάρης Λεόντιος, στον ρόλο του αδελφού της Catharine, δείχνει ό,τι ο ρόλος του απαιτεί, μιας και το μόνο που σκέφτεται είναι η κληρονομιά, όπως και η Λίλλυ Μελεμέ, η οποία κρατάει για τον εαυτό της, τον μικρό ρόλο της μητέρας της Catharine.
∞
Ένα σενάριο πλούσιο σε συμβολισμούς και ανοιχτό σε πλήθος ερμηνειών. Σαρκοφάγα φυτά και πουλιά, αποκαλύπτουν την κρυμμένη βία, τη σκληρότητα της φύσης, αλλά και τη διάθεση των ανθρώπων να καταστρέψουν τους γύρω τους, ενόσω ένα ζοφερό παρελθόν εξισώνεται με το πολιτισμένο παρόν. Η ασάφεια των άφθονων συμβολισμών και οι αντικρουόμενες αφηγήσεις, προσδίδουν στους χαρακτήρες αντιφάσεις και αμφίβολη λογική, ενόσω ο ένας καταβροχθίζει τον άλλον, με πρόσχημα την αγάπη.
Μια παράσταση με εξαιρετικούς διαλόγους, δυναμικές ερμηνείες, εντυπωσιακά σκηνικά. Μια παράσταση που αξίζει το χειροκρότημά μας.
Περισσότερα εδώ.
Έλενα Χατζοπούλου, Οκτώβριος 2023
