Είδαμε την παράσταση ‘Ημέρα Κυρίου’ στο Θέατρο Σταθμός
Όταν ξεκίνησα την επαγγελματική μου καριέρα, η κυρά Μαρίνα (η μάνα του πατέρα μου) ήταν πολύ χαρούμενη, γιατί ένα εγγόνι της είχε πάρει από αυτήν κάτι που αγαπούσε πολύ και το εξασκούσε ως δουλειά. Συνηθίζαμε να μιλάμε στο τηλέφωνο τις Κυριακές και μια τέτοια μέρα που χρειάστηκε να βρίσκομαι στη δουλειά, η δυσαρέσκειά της ήταν πολύ έντονη. Την επόμενη βδομάδα που τα είπαμε, μου ανέφερε χαρακτηριστικά πως η Κυριακή είναι Ημέρα Κυρίου και θα έπρεπε οι περισσότεροι άνθρωποι να μην εργάζονται, πλην όσων είναι απαραίτητο φυσικά… Αυτήν τη φράση της, για κάποιον λόγο, την κουβάλαω από τοτε μέσα μου και δεν δέχομαι εύκολα να δουλέψω Κυριακές. Η Κυριακή είναι μέρα ξεκούρασης και μέρα για την οικογένεια (για όσους φυσικά δεν χρειάζεται να καλύψουν κάποια οργανική θέση).
Οικογένεια… τι είναι οικογένεια για τον καθένα μας διαφέρει και αυτό γιατί είμαστε όλοι διαφορετικοί μεταξύ μας. Οικογένεια για τον κύριο Ματθαίου είναι αυτός και η σύζυγός του, Ιουλία. Ένας όμορφος, μεσήλικας άνδρας, με εξαιρετικά καλή δουλειά, χρήματα, ωραίο σπίτι στα προάστια, που έχει αυτήν την Ημέρα Κυρίου, για να ξεκουραστεί, να γυμναστεί και να ασχοληθεί λίγο με τα του οίκου του. Τις υπόλοιπες μέρες, όλα τα φροντίζει η γυναίκα του, θεωρητικά πάντα… Η Ιουλία είναι μια γυναίκα όμορφη, με έναν σύζυγο που της έχει εξασφαλίσει μια ζωή με πολλές ανέσεις και όμως έχει στο βλέμμα μια στεναχώρια και έναν πόνο… τι την πονάει και την αναγκάζει να κυκλοφορεί τις περισσότερες ώρες της μέρας με ένα μπουκάλι στο χέρι; Είναι ευαίσθητη, παρόλα αυτά, και τα πηγαίνει πολύ καλά με τον αλλοδαπό κηπουρό της βίλας, που της μιλάει για τον σεβασμό στη φύση και την αξία του νερού. Χαίρεται τα δυο παιδιά του, που τον βοήθησαν πρόσφατα στο κλάδεμα των τριανταφυλλιών, και δεν την ενοχλεί που την ώρα της προσευχής του επιλέγει μια γωνιά του κήπου για αυτόν τον σκοπό.
Αυτή η ενέργεια, όμως, ενοχλεί τον Άρη, υπάλληλο φύλαξης από την εταιρεία που έχουν σύμβαση για την ασφάλεια του σπιτιού, ένα νεαρό αγόρι, που έχει αρκετά ψίγματα στρατοκ@υλίασης και κάπως ρατσιστικές ιδέες. Ο νεαρός φύλακας βλέπει το σπίτι αυτό και τον κύριο Ματθαίου, ως μια ευκαιρία για να ξεφύγει από τα καθήκοντά του ως υπάλληλος και να αναβαθμιστεί σε συνοδό ασφαλείας προσώπων, γι’αυτό και έχει συνολικά απέναντι στους δύο κατοίκους της βίλας μια άκρως δουλοπρεπή στάση. Είναι πάντα σε εγρήγορση και βλέπει διαρκώς αόρατους εχθρούς και απειλές, γι’αυτό και στις όποιες ανησυχίες του εργοδότη του, προτείνει πιο πολλά μέτρα ασφαλείας. Αφορμή για αυτές τις φοβίες, είναι μια ενέργεια που συνέβη το προηγούμενο βράδυ.
Μια πέτρα εκτοξεύτηκε προς το σπίτι και έσπασε το βιτρό της σοφίτας, που κοιμάται πλέον η Ιουλία, προκαλώντας της έναν μικροτραυματισμό στο πόδι. Το γεγονός αυτό φέρνει τον Ματθαίου σε εγρήγορση και, με τη βοήθεια του Άρη, αναζητά πιθανούς δράστες και αιτίες. Μια Κυριακή έχει να ξεκουραστεί και του τη χαλάνε… Το πρώτο πρόσωπο που μπαίνει στο στόχαστρό του είναι η οικονόμος του σπιτιού, η νεαρή Λένα, που είναι ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές. Για κάποιο λόγο, που δεν έχουν αποκρυσταλλώσει μέσα τους, δεν την εμπιστεύονται και τόσο, παρόλο που στα καθήκοντά της είναι κάτι παράπανω από άψογη και, στη διαδικασία επιλογής, τους έκανε, από όλες τις υποψήφιες, την καλύτερη εντύπωση – πού ήταν χθες βράδυ· γιατί δεν άκουσε το σπάσιμο του τζαμιού; Επιπλέον αυτών, την ψέγει γιατί δεν ακούει τις εντολές του και δεν κρύβει τα μπουκάλια με το αλκοόλ από τη γυναίκα του. Όταν μαθαίνει ότι πρόσφατως ο Άρης πήγε και αγόρασε ένα μπουκάλι στην Ιουλία, το μάτι του γυρνάει και προσθέτει έναν ακόμη ύποπτο στο ραντάρ του, για άλλους λόγους όμως…
Στην ιστορία εμπλέκεται και η εταιρεία φύλαξης, που έχει αναλάβει να βρει τον αυτουργό της ενέργειας. Οι εντάσεις ανεβαίνουν μεταξύ του ζευγαριού και όλο αυτό μεταφέρεται και στους δύο ανθρώπους που δουλεύουν γι’αυτούς και κάποιες πληροφορίες που τους διοχετεύονται, αλλάζουν τα δεδομένα. Ο Άρης δέχεται τον ξυλοδαρμό του Ματθαίου ως κάτι απόλυτα φυσιολογικό, θεωρώντας πως έτσι κερδίζει επιπλέον πόντους εκτίμησης, για να διαψευστεί οικτρά, και η Λένα δεν είναι αυτή που πίστευαν και στέκονται με πολλή αυστηρότητα απέναντί της, όταν μαθαίνουν κάποιες λεπτομέρειες για τη ζωή της. Δεν τους απασχολεί το δίκιο, αλλά το γεγονος ότι ένας άνθρωπος σαν αυτή τόλμησε να διεκδικήσει τα αυτονόητα από κάποιον σαν εκείνους… και αυτό δεν μπορούν να το επιτρέψουν. Η Κυριακή τους έχει καταστραφεί εντελώς… και για όλα αυτά φταίει αυτή η ρημάδα η πέτρα…
Από το πρώτο λεπτό του έργου μπαίνεις σε ένα κλίμα “περίεργο”. Θες, είναι αυτός ο πανύψηλος τοίχος που περικλείει το σπίτι και κάνει αθέατους τους ενοίκους; Να είναι οι δύο ματαιόδοξοι σύζυγοι, που ζουν ο καθένας στον δικό του κόσμο; Ότι γίνονται μάρτυρες κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας και προτιμάνε την ηλιοθεραπεία τους; Κάτι σου δίνει την αίσθηση ότι δεν πηγαίνει πολύ καλά σε αυτό εδώ το σπίτι. Όσο ο χρόνος περνάει και η μια σκηνή διαδέχεται την άλλη, οι διάλογοι κάθε φορά μεταξύ των ηρώων, αποκαλύπτουν και κάτι. Συνθέτεις έτσι τη μεγάλη εικόνα, με το φοβερό μυστικό της οικογένειας, και έχοντας παράλληλα φτιάξει και τις μικρότερες πλευρικές (εικόνες) για τους δύο “υπαλλήλους”, αντιλαμβάνεσαι πως ο τοίχος αυτός όντως κρύβει από τα ματια του κόσμου όλους αυτούς που βρίσκονται πίσω του και μετατρέπει έναν φαινομενικά όμορφο χώρο στο προσωπικό κολαστήριο του καθενός και αυτό επί καθημερινής βάσεως και όχι τη συγκεκριμένη Κυριακή μονάχα.
Μια παράσταση πολυεπίπεδη, που κρύβει πολλά μηνύματα, τα οποία γίνονται αντιληπτά στο σύνολό τους, όχι στην πρώτη αναψηλάφηση όσων είδες, αλλά μέρες μετά. Το νέο έργο του Γιάννη Τσίρου ευτυχεί μιας επιτυχημένης σκηνοθεσίας από τον Μάνο Καρατζογιάννη, που εκμεταλλεύεται τη μικρή σκηνή του θεάτρου για να μεταφέρει όλη αυτήν την ατμόσφαιρα “εγκλεισμού” των ηρώων, που περνάει πολύ εύκολα στο κοινό (εκπαιδευμένοι μετά απο δύο καραντίνες, λόγω πανδημίας). Η διανομή απόλυτα επιτυχής, επίσης, με τον Μάξιμο Μουμούρη στον ρόλο του κύριου Ματθαίου (δεν μαθαίνουμε ποτέ το μικρό του όνομα) να δίνει μια καταπληκτική ερμηνεία, σαν υπερφίαλος νεόπλουτος, που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι τα κέρδη από τη δουλειά, να δείχνει νέος και φυσικά να γίνεται πάντα το δικό του. Δίπλα του, η Φαίη Ξυλά, στον ρόλο της Ιουλίας, της βασίλισσας του παλατιού, μιας γυναίκας που προσπαθει να πνίξει την κατάθλιψή της στο αλκοόλ και που θρηνεί βουβά τις απώλειές της (μετριάζει η αποκάλυψή τους, προς το τέλος, την όποια αντιπάθεια μπορεί να προκαλέσει η στάση της), σε μια κάπως μπερδεμένη κατάσταση, που οι ευαισθησίες της μπερδεύονται με τη ματαιοδοξία του πλούτου και τη θλίψη για όσα έχασε από εκείνα που ονειρευόταν (και ακόμη δεν έχει βρει ποιος πράγματι φταίει για ό,τι έγινε). Ο Βασίλης Αθανασόπουλος, νεαρός φύλακας που διακατέχεται από το μόνιμο άγχος για την εργασία του, ήταν πολύ καλός, με την υποσημείωση ότι θα τον ήθελα λιγάκι πιο “έντονο” στα κομμάτια εκεί, που εκφράζει κάποιες ακραίες και ρατσιστικές απόψεις. Η Αναστασία Παντούση, στην πρώτη θεατρική της παρουσία, δίνει στη Λένα όλα εκείνα τα στοιχεία ενός νεαρού κοριτσιού, που έχει αδικηθεί από το κατεστημένο και τις συγκυρίες και λογικά έχει πολύ θυμό μέσα του, που υποχρεωτικά καταπνίγει για να επιβιώσει και να εργαστεί. Τέλος, ο πέμπτος, αλλά αοράτος πρωταγωνιστής, πέτρα του σκανδάλου, κυριολεκτικά και μεταφορικά – πρόσωπο κλειδί στην ιστορία, ο μουσαλμάνος κηπουρός, δίνει μια διαφορετική νότα στο έργο με αυτά που πρέσβευε για τον σεβασμό στη φύση και τα αγαθά του πλανήτη. Υπέροχη η μουσική του Γιώργου Πούλιου, που δένει τις σκηνές μεταξύ τους και δίνει έναν δραματικό τόνο στα δρώμενα (προτού καν αρχίσουν οι αποκαλύψεις), όμορφα τα ρούχα των ηθοποιών που επιμελήθηκε η Βασιλική Σύρμα, απόλυτα ταιριαστό και λειτουργικότατο το σκηνικό της Τέτας Τσαβδαρίδου, που αναδεικνύεται από τους έξυπνους φωτισμούς του Άγγελου Παπαδόπουλου.
Στο θέατρο Σταθμός για δύο εβδομάδες ακόμη, έχεις την ευκαιρία να παρακολουθήσεις ένα σύγχρονο ελληνικό έργο, που δεν σου κουνάει το δάχτυλο, ούτε “ανακαλύπτει την Αμερική”. Ρίχνει μια διεισδυτική ματιά στην ελληνική κοινωνία του σήμερα και παρουσιάζει, μέσα από δύο διαφορετικούς κόσμους, συμπεριφορές και καταστάσεις που είναι οικείες σε πολλούς εξ ημών, φέρνει στο φως “εσωτερικές” καταστάσεις και προβλήματα και, με αφορμή ένα πταίσμα και την αναζήτηση ενός θύτη, παρουσιάζει ένα πολύ δυνατό συγκινησιακά κοινωνικό δράμα, το οποίο σε “ακολουθεί” και σε προβληματίζει μέρες μετά τη θέασή του, καθώς όλοι βρίσκουμε κάτι που μας αφορά σε κάποιον από τους ήρωες και σε πιο βαθιά ανάλυση σκεφτόμαστε το δικό μας μερίδιο ευθύνης για όλο αυτό το εφιαλτικό σκηνικό που βασιλεύει γύρω μας και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να προλάβουμε τα χειρότερα, που δεν είναι προ πυλών, αλλά προ του σαλονιού μας…
Περισσότερα εδώ.
Θοδωρής Κ., Μάιος 2022
