play_arrow

keyboard_arrow_right

Listeners:

Top listeners:

skip_previous skip_next
00:00 00:00
chevron_left
volume_up
  • play_arrow

    Sin Radio Listen, don't just hear!

ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ

Είδαμε την παράσταση ‘Η μοναξιά της Δύσης’ στο θέατρο Αθηνών

today27 Νοεμβρίου, 2022

Φόντο
share close

Η Ιρλανδική ύπαιθρος, πέραν του δεδομένου της υπέρτατης φυσικής ομορφιάς, στους μόνιμους κατοίκους δεν προσφέρει και τις άπειρες διεξόδους ή τα πολλαπλά ενδιαφέροντα. Αυτό έχει κάπως διαφοροποιηθεί μετά την αλλαγή του αιώνα, όταν η κυβέρνηση έδωσε κίνητρα σε εταιρείες τεχνολογίας να εγκατασταθούν στη χώρα και κάπως η κατάσταση βελτιώθηκε για αρκετούς νέους ανθρώπους, αφού βρήκαν δουλειές και η ανάπτυξη έφερε και άλλες διεξόδους στα μέρη τους. Ο Martin McDonagh, γέννημα-θρέμμα της υπαίθρου αυτής, στα έργα του, και ειδικότερα αυτά πριν το 2000, περιγράφει με βιτριολικό τρόπο, το πόσο άθλιο είναι για κάποιον να ζει σε ένα τέτοιο μέρος, που η απύθμενη βαρεμάρα και οι παντελώς κατεστραμμένες ανθρώπινες σχέσεις, απόρροια πολλών παραγόντων, δημιουργούν στους ήρωές του τάσεις για ακραίες συμπεριφορές, ειδικότερα όταν τα όνειρά τους χάνονται για πάντα (π.χ. η ηρωίδα στην εκπληκτική “Βασίλισσα της ομορφιάς”).

Φέτος, στο θέατρο Αθηνών, ο Νίκος Ψαράς επιλέγει ένα έργο που ανήκει στην ίδια δημιουργική περίοδο του συγγραφέα (τελευταίο στην Τριλογία του Λήνεϊν, γραμμένο το 1997) και αποφασίζει να το σκηνοθετήσει και να κρατήσει έναν από τους δύο βασικούς ανδρικούς ρόλους.

Η μοναξιά της Δύσης είναι μια ιστορία για δύο αδέρφια που ζουν σε ένα χωριό της Ιρλανδίας, που όλοι σιχαίνονται την κακή τους μοίρα, που τους έριξε σε αυτόν τον τόπο και η πλειοψήφια αυτών είναι αλκοολικοί. Η σχέση των δύο αγοριών είναι δύσκολο να μπει σε “κουτάκια” και να κατηγοριοποιηθεί με όρους. Μεγαλωμένα από έναν πατέρα βίαιο και βαρέως κακοποιητικό, έμαθαν να λατρεύουν να τσακώνονται και να “πλακώνονται” για κάθε απίθανο λόγο, αντί να μιλάνε, και να προσπαθούν με κάθε ευκαιρία να κάνουν κάτι ο ένας στον άλλον, με μοναδικό σκοπό να του χαλάσει τη διάθεση, κρατώντας ένα ιδιότυπο σκορ πληγών και προσβολών, που μεχρι τώρα δεν έχει κάποιο προφανή “νικητή”.

Ο Κόλμαν και ο Βαλίν, μας συστήνονται τη μέρα της κηδείας του πατέρα τους, που πυροβολήθηκε κατά λάθος από τον μικρό του γιο (Κόλμαν). Στο σπίτι τους, ο ιερέας του χωριού, πάτερ Ουελς, συνομιλεί με τον Κόλμαν και προσπαθεί να ρίξει φως στον, ομολογουμένως περίεργο, θάνατο του πατέρα του, ενώ ο νεαρός τού προσφέρει λίγο από το λαθραίο ουίσκι που κρύβει ο αδερφός του, εξαίροντας με τον τρόπο του την επάρκεια του συνομιλητή του ως ιερέα (που ο ίδιος αμφισβητεί έντονα), λέγοντάς του “Είσαι πολύ καλός ιερέας γιατί δεν κακοποιείς πεντάχρονα”, κάτι που σοκάρει το ελληνικό κοινό, αλλά για εκείνα τα μέρη αποτελεί πολύ σύνηθες φαινόμενο… Ο ερχομός του Βαλίν, θα ξαναδώσει αφορμή για έναν καυγά, που δεν θα πάρει διαστάσεις, λόγω του ιερέα. Στην εξέλιξη του έργου, θα γνωρίσουμε την Γκερλίν, μια ανήλικη έμπορο αλκοόλ, που μπαινοβγαίνει στο σπίτι των δύο αδερφών. Αυτή, μαζί με τον ιερέα, είναι τα πρόσωπα που προσπαθούν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ τους.

Και πώς να μην υπάρχει απόσταση, όταν έχουμε να κάνουμε με δύο πολύ έντονους χαρακτήρες με αντίθετα γνωρίσματα. Ο Βαλίν είναι πιο συναισθηματικός, τσιγκούνης, απόλυτα κτητικός με τα αντικείμενα του χώρου, που μαρκάρει με εναν κόκκινο μαρκαδόρο για να υπενθυμίζει στον αδερφό του ότι αυτός τα έχει πληρώσει και χάρη στη μεγαλοψυχία του μπορεί και τα χρησιμοποιεί, και έχει λατρεία στη συλλογή του από πλαστικά θρησκευτικά αγαλματάκια. Ο Κόλμαν είναι μια μηχανή που σε 24ωρη βάση λειτουργεί και επεξεργάζεται τρόπους για να προκαλέσει κακό στον αδερφό του – είναι η μεγαλύτερή του απόλαυση αυτή. Ράθυμος, εγωιστής, σαδιστής, με παντελή απουσία συναισθήματος, βλέπει τη ζωή σαν παιχνίδι και πιστεύει πως κάθετι είναι ευκαιρία εκμετάλλευσης (π.χ. πηγαίνει σε όλες τις κηδείες στην περιφέρεια για να τρώει τζάμπα, στο τραπέζι μετά) και μέσα σε όλα αυτά και δολοφόνος με τη συγκάλυψη του αδερφού του!

Τα δύο αδέρφια ζουν μια βίαιη ζωή γεμάτη προσβολές και στιγμές που προσομοιάζουν με δύο μεγαλόσωμα ζώα, που επιδίδονται σε μια “κόντρα” για την αρχηγία της αγέλης – μόνο που εδώ δεν υπάρχει αγέλη, αλλά μια αρρωστημένη κατάσταση “διασκέδασης”. Οι κατηχήσεις της αγάπης δεν τους αγγίζουν, όπως και τους περισσότερους στο χωριό, κάτι που οδηγεί τον ιερωμένο, πάτερ Ουέλς να μη βρίσκει τίποτα θετικό στην ύπαρξή του επί γης και να επιλέγει την αυτοχειρία, αφήνοντας πίσω του μια συγκινητική επιστολή, η οποία πιστεύει ότι θα βοήθησει υπό όρους να μπει ένα τέλος σε αυτήν την παρανοϊκή κατάσταση.

Και όντως κάποια στιγμή τα δύο αγόρια, θα πάρουν την απόφαση να μιλήσουν και να απολογηθούν ο ένας στον άλλο τα “αμαρτήματά” τους, μόνο που κι αυτό δεν θα πάει καθόλου καλά. Στη συζήτηση και την ανταλλαγή “εξομολογήσεων” βγαίνουν στην επιφάνεια πολύ σκληρές αλήθειες που αγνοούνταν μέχρι εκείνη τη στιγμη, που μάλλον συντρίβουν και τις όποιες φρούδες ελπίδες έτρεφε κάποιος για την επικράτηση ειρήνης μεταξύ τους…

Ένα έργο που ο συγγραφέας έχει χαρακτηρίσει μαύρη κωμωδία και έτσι οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε, με αρκετή αγριότητα, σχέσεις στην κόψη του ξυραφιού, με πρωταγωνιστές δύο συναισθηματικα “ανάπηρους” ανθρώπους, η παράσταση που είδαμε. Ξεχωρίζουν οι Νίκος Κουρής ως Βαλίν και ο Χρήστος Μαλάκης στον ρόλο του Κόλμαν, που στο δεύτερο μέρος δίνουν πραγματικό ρεσιταλ ερμηνειών, ειδικότερα στη σκηνή των αμοιβαιων εξομολογήσεων.

Ο Γιώργος Ηλιόπουλος, ως πάτερ Ουέλς, πετυχαίνει να μπει στην αμηχανία του ήρωα, που δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί τα δύο αδέρφια, μόνο που κάποια στιγμή σαν πέπλο σκεπάζει όλο τον ρόλο και κουράζει. Σίγουρα δυνατή στιγμή του η σκηνή του στην αρχή του δεύτερου μέρους πριν την αυτοκτονία, αλλα κι εκεί κάπως κουράζει με την έκταση του μονολόγου.

Η Δανάη Μιχαλάκη, ως Γκερλίν, έχει την εμφάνιση να υποστηρίξει τον ρόλο, όμως κάτι η μικρή παρουσία της, κάτι το κείμενο, η γεύση ανεκπλήρωτου που συντρέχει την ηρωίδα, μένει και για τη δική της παρουσία.

Η λιτή, πλην αιχμηρή (με υπονοούμενα), σκηνογραφία της Όλγας Μπρούμα, αντικατοπτρίζει όλα όσα προβάλλει ο McDonagh στο έργο του, τόσο για την Εκκλησία και τον ρόλο της, αλλά και για τις ανθρώπινες σχέσεις, και συνδυάζεται ιδανικά με τα κοστούμια της Ματίνας Μέγκλα, που ακολουθούν κι αυτά μια κόμικ αισθητική.

Σκηνοθετικά, ο Νίκος Κουρής πέτυχε να παρουσιάσει με ακρίβεια τον “κατεστραμμένο” κόσμο του κειμένου, που ζουν και κινούνται τα τέσσερα πρόσωπα. Οι χαρακτήρες και οι παθογένειές τους διαγράφονται εκπληκτικά, οι ηθοποιοί έχουν το απαραίτητο δέσιμο μεταξύ τους και η συνολική αίσθηση που βγαίνει προς το κοινό είναι πως έχει δουλέψει πολύ για αυτήν την παράσταση. Αυτό που ίσως χρειαζόταν περισσότερη προσοχή είναι η δραματουργική επεξεργασία του κειμένου, γιατί το πικρό χιούμορ που το διακρίνει, πολλές φορές δεν πέρασε στην πλατεία και στο πρώτο μέρος υπήρχε σε αρκετά σημεία μια περιέργη αισθηση για το τι ακριβώς παρακολουθούμε, αφού οι συναντήσεις των ηρώων δεν μας έδιναν ολοκληρωμένες πληροφορίες για την ιστορία. Στο δεύτερο μέρος, αυτό δεν υπήρχε και σίγουρα διόρθωσε κατά πολύ την άποψή μας για ό,τι είδαμε.

‘Η μοναξιά της Δύσης’ είναι μια παράσταση που βασίζεται σε ένα εκπληκτικής ομορφιάς πολυεπιπέδο κείμενο, για τις ανθρώπινες σχέσεις, που κακοποιητικές συνθήκες, περιβάλλον, αλλά και εν γένει στοιχεία του χαρακτήρα των ατόμων, τις καθιστούν αντικείμενο μελέτης από ειδικούς επιστήμονες. Σίγουρα πιστώνεται στον Νίκο Κουρή η τόλμη να επιλέξει ένα τέτοιο έργο για πρώτη σκηνοθετική απόπειρα, καθώς και η προσπάθεια που κατέβαλλε για να παρουσιάσει επί σκηνής τον ζοφερό κόσμο του έργου, με δύο σκληροτράχηλα υπερ-πληγωμένα παιδιά, που απολαμβάνουν να κατασπαράζουν το ένα το άλλο, μη έχοντας κάτι καλύτερο να κάνουν στη ζωή τους, κουβαλώντας ταυτόχρονα πολύ βαριά μυστικά και εξίσου μεγάλες αμαρτίες, που είναι θέμα χρόνου να τους συντρίψουν (σε μελλοντικό χρόνο, αυτό μου έμεινε ως νόημα). Έχει αρκετά θετικά στοιχεία, αλλά και κάποια που θα μπερδέψουν τον θεατή, όμως, με μικρή διαφορά, η ζυγαριά κλίνει προς την πλευρά της καλής παράστασης, που μπορεί με το πέρασμα του καιρού να γίνει καλύτερη. Οι φίλοι του in your face theater θα την απολαύσουν, οι μη γνώστες του είδους ίσως απογοητευτούν.

Περισσότερα εδώ.

Θοδωρής Κ., Νοέμβριος 2022

Written by: Sin Radio

Sin Radio