Είδαμε την παράσταση ‘Ο θεός της σφαγής’ στο Θέατρο Πορεία
Το 2006, η Γιασμίνα Ρεζά γράφει μια κοινωνική κωμωδία με τον τίτλο,’Ο θεός της σφαγής’, όπου παρουσιάζει μια προσωπική της σκέψη για τον καθωσπρεπισμό και την απίστευτη υποκρισία των ενηλίκων, μέσα από τη “σύγκρουση” δύο μοντέρνων ζευγαριών-γονιών, με αφορμή τον καυγά των παιδιών τους.
Σε ένα τυπικό διαμέρισμα, κάπου στο Παρίσι, συναντιώνται οι γονείς δύο 11χρονων αγοριών, η Βερονίκ και ο Μισέλ, γονείς του θύματος, και η Ανέτ με τον Αλαίν, γονείς του θύτη. Προσπαθούν να καταλήξουν στο κείμενο μιας δήλωσης για την ασφαλιστική, που θα αναλάβει την αποκατάσταση των τραυμάτων του θύματος και είναι προφανής η ένταση που υπάρχει στον αέρα, καθώς όλοι έχουν προσέλθει σε αυτήν τη συνάντηση, χωρίς ιδιαίτερη θέρμη.
Σίγουρα, το γεγονός ότι το πρώτο ζευγάρι είναι μια μικρομεσαία οικογένεια – αυτή εργάζεται σε ένα βιβλιοπωλείο part-time και επιθυμεί να γίνει συγγραφέας ιστορικών βιβλίων και ο σύζυγός της διαθέτει κατάστημα με είδη οικιακής χρήσεως και κιγκελαρίας, ενώ οι μεγαλοαστοί του έτερου ζεύγους – αυτός δικηγόρος φαρμακευτικής, που έχει μπλεξίματα με κάποιο σκεύασμά της, και εκείνη, στέλεχος σε εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων και επενδύσεων, δημιουργεί στους δεύτερους μια αίσθηση υπεροψίας και “υπεροχής”, που η Βερονίκ προσπαθεί να αντιπαραβάλλει με τους καλούς τρόπους, τη φιλοξενία και την προσήλωσή της στους ηθικούς κανόνες. Ο Μισέλ, στον αντίποδα, προσπαθεί να κρύψει τη δυσανεξία στους ψηλομύτες καλεσμένους τους, υποδυόμενος τον καλό οικοδεσπότη, ενώ παράλληλα το μυαλό του τρέχει και σε άλλα οικογενειακά θέματα.
Στη διάρκεια της συζήτησης, οι μικρές ρωγμές που παρατηρούμε μεταξύ των τεσσάρων ηρώων, μεγεθύνονται σε ρήγματα, όχι πλέον μεταξύ των διαφορετικής αντίληψης γονεϊκών ζευγαριών, αλλά μεταξύ όλων!
Καθένας πιάνεται από οτιδήποτε υπάρχει στον αέρα, για επιτεθεί στον άλλο, ακόμη και οι σύντροφοι μεταξύ τους, και τα αρχέγονα ζωώδη-πρωτόγονα ένστικτά τους, μετατρέπουν σε πεδίο μάχης το “πολιτισμένο” σαλόνι, όπου βρίσκεται κατακερματισμένη, όλη αυτή η ψεύτικη εικόνα τους και οι μύθοι που έχουν χτίσει τις ζωές τους.
Οι “ενήλικες” αποδεικνύεται πως δεν βρίσκονται σε διαφορετική ηλικία εγκεφαλικά από τα παιδιά τους και οι αντιδράσεις το αποδεικνύουν, όπως ένα παιδί θα “χτύπησει κόκκινο” στο δευτερόλεπτο μόλις συμβεί κάτι που θα του αναστατώσει την εικόνα, καθώς δεν διαθέτει τα μέσα να σκεφτεί και να εκλογικεύσει τα γεγονότα, προτού αντιδράσει.
Στην περίπτωση των γονιών, όλες οι συμβάσεις, οι καταπιεσμένες επιθυμίες και φυσικά το “παιδί” που υποχρεώθηκαν να σκοτώσουν μέσα τους για να υπηρετήσουν τους ρόλους που επέλεξαν (;), βρίσκουν την ευκαιρία να βγουν στο προσκήνιο, αποκαλύπτοντας αδυναμίες, μυστικά και πολλά που τους βασανίζουν και ποτέ δεν μιλάνε γι’αυτα.
Στο τέλος της ημέρας, διαπιστώνουν πως πίσω από τη “βιτρίνα” τους ο καθένας, μάλλον δεν είναι τόσο ευτυχισμένος όσο θέλει να διατείνεται και να επικοινωνεί.
Το έργο, που αυτή ήταν η τρίτη φορά που το παρακολουθώ, είναι από τα πολύ αγαπημένα μου, καθώς αποτελεί ένα υπέροχο “ξεβράκωμα” της σύγχρονης κουλτούρας, που θέλει τον άνθρωπο να υπηρετεί μια εικόνα με οποιδήποτε κόστος και είναι μια εξαιρετική κριτική σε αυτό που έχουμε πέσει οι περισσότεροι, δηλαδή να μην αναζητούμε τι φταίει και να το διορθώνουμε, αλλά να επιλέγουμε να το “θάβουμε” και να προχωράμε παρακάτω όσο το δυνατόν αναίμακτα – μοιραία, όλο αυτό κάποια στιγμή θα ξεσπάσει και η έκρηξή του δεν γνωρίζει κανείς τι συνέπειες θα έχει (σε ατομικό ή μη επίπεδο – συνήθως σε ατομικό ξεσπάει, γι’αυτό και κάνουν χρυσές δουλειές οι ειδικοί ψυχικής υγείας).
Στα της παράστασης – υπέροχη η μετάφραση από τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη (είχε κάτι το άμεσο και δεν στρογγύλεψε τίποτα λεκτικά), ωραία τα ρούχα των ηθοποιών και εμπνευσμένος ο σκηνικός χώρος (δυσκολεύτηκα λίγο να καταλάβω την εννοιολογία του “πατώματος”, αλλά, όταν το κατάφερα, τον λάτρεψα ακόμη περισσότερο) που επιμελήθηκε η Γιωργίνα Γερμανού.
Σκηνοθετικά, μας άρεσε αρκετά η προσέγγιση στο έργο, του Μάνου Βαβαδάκη, που επιχειρεί να εξισορροπήσει το κωμικό με το δραματικό στοιχείο και να τονίσει την παιδικότητα που έχουν θαμμένη όλοι οι ήρωες, που η αφύπνισή της, οδηγεί στην επικράτηση των ενστίκτων και το τελικό αλληλοκατασπάραγμα. Πέτυχε να αποδώσει πειστικά όλο το νόημα του έργου και να το παρουσιάσει εύγλωττα στα μάτια μας, συνεπικουρούμενος από τους 4 εξαιρετικούς ηθοποιούς επί σκηνής, Ιώ Ασηθιανάκη (Βερονίκη), Φανή Γεωργακάκη (Ανέτ), Γιώργο Κριθάρα (Μισέλ) και Φοίβο Παπακώστα (Αλαίν), που λειτούργησαν ως ένα σώμα και μας χάρισαν μια απολαυστική θεατρική εμπειρία (δεν μπορώ να ξεχωρίσω απολύτως κανέναν, όλοι ήταν υπέροχοι!).
Καλώς η κακώς, η παράσταση είναι για λίγες μέρες στην πόλη μας, οπότε, αν υπάρχουν διαθέσιμα εισιτήρια, μην το σκέφτεστε, βάλτε τη στον προγραμματισμό σας και ας ευχηθούμε για έναν πιθανό δεύτερο κύκλο ξανά στην Αθήνα, για όσους “άτυχους” δεν την προλάβουν!
Περισσότερα εδώ.
Θοδωρής Κ., Οκτώβριος 2024
