Είδαμε την παράσταση ‘Ο άσχημος’ στο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου_Μαριάννα Τόλη

Ο Λέττε είναι ένας από αυτούς που λέμε ότι οδηγούν τον κόσμο στην επόμενη πίστα. Εξαιρετικά ευφυής μηχανικός, έχει τελειοποιήσει μια νέα συσκευή που θα κάνει θραύση στην αγορά, φέρνοντας πολλά κέρδη στην εταιρεία που εργάζεται και φυσικά στον ίδιο. Το νέο αυτό προϊόν θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο μιας έκθεσης, που συγκεντρώνει, σε ένα πολύ κοσμικό θέρετρο, ανθρώπους της δουλειάς και πολλούς πλούσιους που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες και την εξέλιξή τους.

Κι ενώ ο ήρωάς μας ετοιμάζει το ταξίδι του για την παρουσίαση, ενημερώνεται πως δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς την εταιρεία θα εκπροσωπήσει ο βοηθός του (που ελάχιστη ανάμειξη είχε στη δημιουργία). Όταν, λογικά, ζητάει από τον επικεφαλής τον λόγο που του ακυρώσαν το ταξίδι και τον αντικαθιστούν, ακούει το μνημειώδες “Δεν αντέχουμε να σε βλέπουμε” – “Δεν μπορείς να πουλήσεις τίποτα με αυτό το πρόσωπο”.

Απογοητευμένος από αυτό, καταφεύγει στην ασφάλεια του σπιτιού του, όπου εξομολογείται στη γυναίκα του όσα συνέβησαν στη δουλειά του και μια σειρά από άλλα γεγονότα, που μέχρι σήμερα δεν τα λάμβανε υπόψιν (γιατί άραγε αποφεύγουν να τον κοιτάξουν στον δρόμο, γιατί τα παιδάκια που παίζουν, τρέχουν να κρυφτούν μόλις τον βλέπουν;). Το γεγονός ότι και εκείνη που αποδεδειγμένα του έχει δείξει πως τον αγαπάει, του βεβαιώνει ότι είναι εν μέρει δύσμορφος, γι’αυτό τον βλέπει μόνο με το αριστερό μάτι, ώστε να γλιτώνει το όλον της φρίκης, τον βάζει σε σκέψεις για το περιβάλλον που ζει και για τους λόγους που όλοι αυτοί γύρω του του κρύβουν τόσον καιρό μια τέτοια αλήθεια.. Βαθιά πληγωμένος, καταφεύγει σε έναν πλαστικό χειρουργό, ώστε να “διορθώσει” το πρόβλημα.

Ο γιατρός αρχικά αμφιταλαντεύεται για το αν πρέπει να τον αναλάβει, δεδομένης της εμφάνισής του, ομολογώντας πως δεν είναι σίγουρος για το τι μπορεί να καταφέρει. Στο τέλος, όμως, ο εγωισμός του υπερνικά τις όποιες αμφιβολίες του και υπόσχεται στον Λέττε πως θα του φτιάξει ένα απολλώνειο πρόσωπο. Το αποτέλεσμα είναι εκθαμβωτικό και ο “νέος” Λέττε γίνεται, εν ριπή οφθαλμού, ποθητός από τη σύζυγό του μέχρι όλους τους επενδυτές του κόσμου, που βλέπουν στο αψεγάδιαστο πρόσωπό του την απόλυτη ομορφιά, που μπορεί να γίνει το όχημα για πολλές επικερδείς για όλους δραστηριότητες.

Όμως, ο γιατρός βλέπει, στην επιτυχία που έκανε με τον Λέττε, μια ευκαιρία δόξας και πλουτισμού, οπότε διαφημίζει ότι μπορεί να προσφέρει με το ανάλογο κόστος, σε όποιον επιθυμεί, ένα αντίστοιχο πρόσωπο! Από εκείνη τη στιγμή ξεκινάει και το δράμα του ήρωα, που ξαφνικά βρίσκεται σε έναν κόσμο που έχει αρχίσει να γεμίζει με ανθρώπους που έχουν το ίδιο πρόσωπο με αυτόν… Αγανακτισμένος από την τροπή που έχουν πάρει τα γεγονότα και καθώς διαπιστώνει πως έχει απωλέσει οριστικά τη μοναδικότητά του, θα φωνάξει σε μια στιγμή απόγνωσης πως θα ήθελε πίσω το παλιό του πρόσωπο. Μόνο που αυτό είναι κάτι παντελώς αδύνατον. Πνιγμένος μέσα στη θλιβερή πραγματικότητα που ο ίδιος άθελά του δημιούργησε, θα χάσει κάθε λόγο ύπαρξης και μοιραία θα έρθει ο εκφυλισμός και η πτώση.

Η ιστορία του “Άσχημου” είναι ένας αντικατοπτρισμός της σύγχρονης εποχής, όπου κάποιοι συνειδητά επιλέγουν τη μετατροπή του εαυτού τους σε προϊόν, με ταυτόχρονη απώλεια των προσωπικών χαρακτηριστικών τους, που ορίζουν τη μοναδικότητα του καθενός, αγνοώντας πως κάθε αγαθό έχει και μια ημερομηνία λήξης… Μια σάτιρα των “νέων” αξιών του κόσμου μας, μια σκληρή προειδοποίηση για ένα μέλλον που θα επικρατήσει η κλωνοποίηση των απανταχού προτύπων ως στάση ζωής και η υπακοή στα κελεύσματα των αγορών, που ψάχνουν πελάτες για να πουλήσουν την πραμάτεια τους.

Ο Γιώργος Κουτλής αποκωδικοποιεί το έργο του Μάριους φον Μάγιεμπουργκ και προχωρά σκηνοθετικά, πέρα από το πλέγμα της μαύρης κωμωδίας, όπως αυτή στοιχειοθετείται στο αρχικό κείμενο. Με όπλα τη φρενήρη ταχύτητα, το σαρδόνιο χιούμορ και τις συνεχείς μεταμορφώσεις των ηθοποιών του, φτιάχνει μια παράσταση-μίξη γελοιότητας και τραγικότητας, ρεαλισμού και παραλόγου, που πετυχαίνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του κοινού και να την παρακολουθεί με προσήλωση, ώστε να μη χάσει ούτε ένα λεπτό από όσα συμβαίνουν επί σκηνής. Η προσωπική του και πλέον αναγνωρίσιμη ποπ και αφιλτράριστη αισθητική, δημιουργεί γκροτέσκο χαρακτήρες, που ταυτόχρονα αναδεικνύουν όλη την παράλογη εσωτερική τους δομή, δικαιολογώντας απόλυτα στον θεατή που παρακολουθεί, τον λόγο υπάρξής τους και τις επιμέρους συμπεριφορές τους.

Ο Ορφέας Αυγουστίδης γίνεται ο “Άσχημος” της παράστασης, όχι φυσικά λόγω εμφάνισης, παρουσιάζοντας έναν ήρωα με διάκριτες τις αδυναμίες του ανθρώπινου είδους, που άγεται συχνά από τα πάθη του, τα οποία και οδηγούν μαθηματικά στην απόγνωση και την απελπισία. Το τελευταίο είναι παρόν στον μονόλογό του πριν το τέλος του έργου, όπου ο Λέττε διαπιστώνει με τον πλέον οδυνηρό τρόπο την κενότητα της ύπαρξής του και πως όλο αυτό που νόμιζε ότι ήταν ένα όμορφο όνειρο, αποδείχτηκε μια φούσκα..

Η Μαίρη Μηνά, που βλέπουμε πρώτη φορά σε κωμικό ρόλο, ήταν η πολύ ευχάριστη έκπληξη με τις διαρκείς μεταμορφώσεις της από Φάνυ (σύζυγος Λέττε), σε νοσοκόμα και στην υπερήλικη πάμπλουτη επίδοξη ερωμένη του ήρωα. Ταίρι της σε πολλές σκηνές ο Ηλίας Μουλάς, που ενδύθηκε τον βοηθό Κάρλμαν, που βλέπει μια ευκαιρία και σπεύδει να την αρπάξει, έναν νοσοκόμο και τον γιο της πλούσιας κυρίας, που κατάφερε με την εκρηκτική προσωπικότητά του να κάνει όλο το θέατρο να γελάει. Ο Γιάννης Κλίνης ενσάρκωσε ιδανικά τον διευθυντή της εταιρείας και τον καιροσκόπο πλαστικό χειρουργό Σέφλερ, που αναλαμβάνει να διαμορφώσει το πρόσωπο του Λέττε.

Πέραν των προαναφερομένων, στην επιτυχία της παράστασης έχουν συμβάλλει και οι άνθρωποι που αποτελούν την “υποστηρικτική” ομάδα – το υπέροχο πολυλειτουργικό σκηνικό, διά χειρός Κωνσταντίνου Σκουρλέτη, την κίνηση (φοβερή δουλειά, απόλυτα χορογραφημένες οι τόσες αλλαγές ρόλων) από τη Χαρά Κότσαλη, τη μουσική επιμέλεια από τον Γιάννη Αγγελόπουλο (Γιαν Βαν), τα ρούχα των ηθοποιών από την Ιωάννα Τσάμη και τέλος τους φωτισμούς από τον Δημήτρη Κασιμάτη.

Η παράσταση στο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου_Μαριάννα Τόλη είναι μια πικρή σάτιρα, καθρέφτης και σχόλιο της εποχής μας, όπου οι άνθρωποι, και μετά την περιπέτεια της πανδημίας, έχουν οχυρωθεί στα υπερεγώ τους, αδιαφορούν για το σύνολο, περιχαρακωμένοι σε “κουκούλια” που θεωρούν ότι τους προσφέρουν ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα υιοθετούν φόρμες και εικόνες δημόσιας προβολής, που παρουσιάζουν μια εικόνα κοινώς αποδεκτή, που προσφέρει μια πλαστή πεποίθηση ασφάλειας (είμαι με τους πολλούς, άρα δεν κινδυνεύω), ενώ μέσα τους γιγαντώνονται τα ουσιαστικά ερωτήματα για το ποιοι πραγματικά είμαστε και τι ψάχνουμε στη ζωή μας, που δεν μπορούν να απαντηθούν όσο αποφεύγουμε να αποδεχτούμε τη μοναδικότητά μας και να ζήσουμε μαζί με αυτήν.

Το γεγονός ότι κάτι τέτοιο “πουλιέται” ως politically correct τελευταίως και ως σεβασμός στη διαφορετικότητα, δεν είναι παρά μόνο μια ακόμη “διαφημιστική” απάτη του συστήματος για να αυξηθούν οι πωλήσεις ορισμένων αγαθών ή να εφαρμοστεί ακόμη καλύτερα το ‘διαίρει και βασίλευε”, που αιώνες τώρα είναι σε ισχύ. Ο σεβασμός και η αναγνώριση της μοναδικότητας του άλλου αναγνωρίζεται και δεν επιβάλλεται και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι η παιδεία. Διαφορετικά, κάποια στιγμή που θα υπάρξει κάποιο νεο trend, όλοι αυτοί που σήμερα απολαμβάνουν την επίπλαστη αποδοχή, θα γίνουν οι νέοι “Λέττε” και θα πρωταγωνιστήσουν στη δική τους εκδοχή του “Άσχημου”…

Περισσότερα εδώ.

Θοδωρής Κ., Μάρτιος 2025