Είδαμε την παράσταση ‘Η κόρη του λοχαγού’ στο Σύγχρονο Θέατρο
1836 και ο Αλεξάντρ Σεργκέγιεβιτς Πούσκιν δημοσιεύει μια νουβέλα με τίτλο ‘Η κόρη του λοχαγού’. Με σύγχρονους “τηλεοπτικούς” όρους θα λέγαμε ότι αποτελεί spin-off στο προ διετίας έργο του ‘Η Ιστορία του Πουγκατσόφ’, που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα, όταν, με αρχηγό τον Εμέλιαν Πουγκατσώφ, οι Κοζάκοι αγρότες του βορρά ξεκίνησαν μια εξέγερση κατά της τσαρίνας Αικατερίνης, ζητώντας περισσότερες ελευθερίες, την οποία ο αυτοκρατορικός στρατός θα καταπνίξει και θα οδηγήσει τον αρχηγό τους στο ικρίωμα.
Κεντρικό πρόσωπο είναι ο νεαρός αριστοκράτης Πιοτρ Αντρέγιεβιτς Γκρινιόφ, που στα δεκαεφτά του καλείται να εκπληρώσει τη στρατιωτική του θητεία. Γιος απόστρατου αξιωματικού, έχει την τύχη να υπηρετήσει στην πρωτεύουσα, μια μάλλον “χαριστική” θητεία. Όμως, ο πατέρας του έχει άλλα σχέδια και τον ενημερώνει ότι για το καλό του και για να σκληραγωγηθεί, θα τον στείλει σε ένα οχυρό στα βόρεια, στην αχανή στέπα! Για να τον προστατεύει από τις κακοτοπιές και τους κινδύνους κάθε είδους, στέλνει συνοδεία τον Σαβέλιτς, τον πιστό υπηρετή του σπιτιού, που είχε υπό την προστασία το παιδί από την ημέρα που γεννήθηκε.
Στο μεγάλο τους ταξίδι, θα δοκιμαστούν από τον βαρύ ρωσικό χειμώνα, θα χάσουν τον δρόμο τους και θα γνωρίσουν διάφορους ανθρώπους της υπαίθρου. Στη στάση τους σε ένα πανδοχείο, ο Πιοτρ θα λυπηθεί έναν ρακένδυτο άνδρα που θα συναντήσουν και θα του προσφέρει φαγητό και κρασί, και, παρά τις οξείες αντιδράσεις του Σαβέλιτς και το πολύ ζεστό πανωφόρι του, μη γνωρίζοντας ότι με αυτήν τη χειρονομία, θα έκανε φιλία με έναν άνθρωπο που θα του άλλαζε για πάντα τη ζωή…
Στο οχυρό, οι μέρες κυλούν απίστευτα πληκτικά, αφού δεν υπάρχει τίποτα να ασχοληθεί και η μοναδική του διασκέδαση είναι οι επισκέψεις στο σπίτι του διοικητή του, λοχαγού Μιρόνοφ, όπου γνωρίζει και ερωτεύεται την κόρη του, Μαρία. Οι δύο νέοι ζουν τη δική τους ιστορία αγάπης, μέχρι που η εξέγερση των αγροτών θεριεύει και τα γύρω οχυρά καταλαμβάνονται το ένα μετά το άλλο και όλοι συνειδητοποιούν πως σύντομα θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωποι με τον στρατό του Πουγκατσώφ.
Η έκβαση της μάχης δεν είναι θετική για τους υπερασπιστές του οχυρού και ο Πιοτρ, στην παράδοσή τους στον Πουγκατσώφ, δοκιμάζει μια μεγάλη έκπληξη, καθώς ο φοβερός και τρομερός ηγέτης των εξεγερμένων είναι ο ρακένδυτος άνδρας που κάποτε βοήθησε, μια πολύ κρύα μέρα του χειμώνα.
Ο Πογκατσώφ θα ακούσει όσα θα του πει ο παλιός ευεργέτης του και θα τον αφήσει να φύγει, χωρίς να τον πειράξει. Πίσω μένει η Μαρία και ο αδίστακτος αντίζηλος, Σαμπρίν, που έχει αυτομολήσει στην πλευρά των στασιαστών και διορίζεται νέος διοικητής του οχυρού. Από εκείνο το σημείο, θα ξεκινήσει μια περιπέτεια για τον νεαρό άνδρα, που θα ξαναβρεθεί με την αγαπημένη του και θα γίνουν ζευγάρι, με τη βοήθεια ξανά, ποιου άλλου, του Πουγκατσώφ, και, μετά από μια αλληλουχία γεγονότων, θα βρεθεί κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία, με την ψευδομαρτυρία του άσπονδου εχθρού του, Σαμπρίν (που δεν χώνεψε ποτέ ότι η Μαρία απέρριψε εκείνον για τον Πιοτρ). Θα σωθεί όμως, χάρη σε μια γενναία πράξη της αγαπημένης του, που θα καταφέρει να του δοθεί χάρη από την Αικατερίνη, όταν της γνωστοποιεί την αληθινή ιστορία και δεν θα έχει την τύχη του φίλου του, Πουγκατσώφ.
Kάποιος που ακούει ότι στην πόλη παίζεται μια παράσταση, που βασίζεται σε μια ιστορία στη Ρωσία, προ σχεδόν 400+ ετών, θα αναρωτηθεί για το πόσο μπορεί αυτό το θέαμα να αφορά έναν άνθρωπο του σήμερα. Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο στοίχημα του Κωνσταντίνου Ασπιώτη, κατά τη γνώμη μου, το πώς θα μεταφέρει επί σκηνής ένα σπουδαίο λογοτεχνικό κείμενο και πώς θα το κάνει να έχει απήχηση στο κοινό. Λοιπόν, αυτό το στοίχημα το κέρδισε πανηγυρικά!
‘Η κόρη του λοχαγού’ είναι μια συνολικά υπέροχη παράσταση, που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή, καθώς “διψάει” να μάθει πού πηγαίνει στην επόμενη σκηνή η ιστορία. Χρησιμοποιώντας την τεχνική του αφηγηματικού θέατρου, βάζει τους ήρωες να παρεμβαίνουν μέσα στη δράση και να μεταδίδουν πληροφορίες, αφήνοντας παράλληλα το κοινό να συνθέτει όλες τις παράλληλες αυτές εικόνες. Οι 5 επί σκηνής ηθοποιοί αλλάζουν ρόλους και πρόσωπα με απίστευτη ταχύτητα και ερμηνεύουν όλα τα πρόσωπα που μπορεί να υπάρχουν σε ένα τέτοιο έργο σε μια σχεδόν δίωρη παρασταση· παίζουν ζωντανά τη μουσική της, είναι τόσο ωραίαα “χορογραφημένοι” στην κίνησή τους από τη Σεσίλ Μικρούτσικου και μεταδίδουν στην πλατεία ένα αίσθημα ευφορίας που μοιάζει ότι πηγάζει από μια θεατρική “παιχνιδιάρικη” διάθεση.
Ταυτόχρονα, η σύνδεση με τη θεματολογία του έργου γίνεται αποκλειστικά μέσα από τα εξαιρετικά και πολύ ταιριαστά κοστούμια από τη Διδώ Γκόγκου, ενώ η σκηνογραφία της Ζωής Μολυβδά, παρότι λιτή και απέριττη στο μάτι, μεταμορφώνεται μαγικά σε έλκηθρο, στρατόπεδο, πανδοχείο, δικαστήριο, μπουντρούμι και ό,τι άλλο περιγράφεται στο έργο. Πολύτιμος αρωγός στη δημιουργία του κλίματος και τη σύνδεση των ιστοριών σε μια ενιαία, είναι η μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη.
Ο Μιχάλης Οικονόμου, ο Παντελής Δεντάκης, ο Σταύρος Σβήγκος, η Μαριάμ Ρουχάτζε και η Θάλεια Σταματέλου είναι το σώμα και η ψυχή αυτής της παράστασης και αυτό που κάνουν επί σκηνής είναι αξιομνημόνευτο – δεν συμβαίνει συχνά να παρακολουθείς ένα έργο με 5 ερμηνευτές και να έχεις την αίσθηση ότι παίζουν τουλάχιστον οι τριπλάσιοι. Βγάζουν μια απίστευτη ενέργεια και χαρά και το μεταδίδουν στο κοινό, που παρασύρεται στον ρυθμό τους και ταξιδεύει, για όσο διαρκεί η παρασταση, σε άλλους κόσμους και εποχές, ζώντας καταστάσεις που είναι αρκούντως γνώριμες, καθώς ο άνθρωπος, όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν αλλάζει συνήθειες.
Σημαντικά είναι και τα μηνύματα που μεταδίδονται, όπως αυτό της ευγνωμοσύνης και της αντίληψης πως το καλό που κάνεις κάποια στιγμή θα σου επιστρέψει, με τον πιο αναπάντεχο τρόπο. Επίσης, στα μάτια του θεατή θα παρουσιαστεί η βαρβαρότητα του πολέμου, η απληστία και η ζήλεια, σε αντιδιαστολή με την τιμή, τη φιλία, την ειλικρίνεια και φυσικά την αγνή αγάπη, που θριαμβεύει στο τέλος, δίνοντας ένα happy end, που η αλήθεια είναι πως πολύ το θέλαμε!
‘Η κόρη του λοχαγού’ στο Σύγχρονο Θέατρο είναι ένας από τους καλύτερους λόγους που κάποιος φέτος θα σηκωθεί από τον καναπέ του για να πάει να δει θέατρο! Βγάζει μια αισιοδοξία και ένα αίσθημα δικαισύνης που πραγματικά δεν τα συναντάμε πολύ συχνά στις μέρες μας, μέσα από μια ιστορία αγάπης, που κερδίζει όλες τις αντιξοότητες και την κακία, δοσμένη με έναν τρόπο που συνδυάζει πολλά ετερόκλητα στοιχεία, που σκηνοθετικά δένουν αρμονικότατα με τα πιο απλά σκηνικά μέσα, αποθεώνοντας την ίδια τη θεατρική πράξη (είδαμε σαν επιστροφή στις “ρίζες” την απουσία τεχνολογικών βοηθημάτων) και δικαιώνοντας τον συγγραφέα, που είχε πει “η πρώτη ένδειξη πνευματικότητας είναι η απλότητα έκφρασης”.
Βγαίνοντας από το θέατρο, ήμασταν απίστευτα γεμάτοι συναισθήματα, με ένα τεράστιο χαμόγελο στα πρόσωπά μας και σίγουρα πανευτυχείς για αυτό που παρακολουθήσαμε.
Αν σας αρέσουν κι εσάς οι μεγάλες ιστορίες με ευτυχισμένο τέλος και δεν έχετε επισκεφθεί ακόμη το Σύγχρονο Θέατρο, οι γιορτινές μέρες που έρχονται είναι ιδανικές να το κάνετε, γιατί πάντα, αυτήν την περιόδο, η δύναμη που δίνει η αγάπη είναι για όλους ένα πολύ θετικό μήνυμα, ακόμη κι αν έρχεται από σκηνής!
Περισσότερα εδώ.
Θοδωρής Κ., Νοέμβριος 2024
