Είδαμε την παράσταση ‘Η Βασίλισσα της Ομορφιάς’ στο θέατρο Επί Κολωνώ
Φτιάξε εικόνα… Ένα χωριό με λιγοστά σπίτια κι ένας καταπράσινος λόφος, με ένα αγροτόσπιτο που ζουν δύο γυναίκες. Η ηλικιωμένη μάνα και η κόρη της. Το σπίτι στον λόφο δεν έχει κοντά άλλους γείτονες, οπότε η κοινωνικοποίηση των δύο δεν είναι και της πρώτης βαθμίδας. Από δουλειά και διασκέδαση, ούτε συζήτηση, μόνο στην κοντινή κωμόπολη υπάρχουν κάποια καταστήματα εμπορικά και κάτι άθλια μπαρ. Ιρλανδική ύπαιθρος της δεκαετίας του ’90, που μαραζώνει και διώχνει τους νέους από κοντά της, στην αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης…
Σε πρώτο πλάνο, υπάρχει η Μάγκι, η γηραιά κάτοικος του σπιτιού, και η εργένισσα κόρη της, Μορίν. Υπάρχουν δύο ακόμα κόρες που έχουν παντρευτεί και ζουν μακριά και θα τις ακούσουμε να αναφέρονται στους διαλόγους των ηρώων, μα ποτέ δεν βρίσκονται επί σκηνής. Η σχέση των δύο… Να ορίσουμε πρώτα τον όρο σχέση – σύμφωνα με τα λεξικά, ως όρος, χρησιμοποιείται για να δείξει: α) δεσμούς μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων, β) επαφή, επικοινωνία. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, η σχέση των δύο έχει μόνο ένα όνομα… εξάρτηση· διαποτισμένη με συναισθήματα αγαπομίσους. Δύο γυναίκες εγκλωβισμένες σε μια κατάσταση αλληλοσπαραγμού, όπου η νεότερη έχει επιφορτιστεί τη φροντίδα της γηραιάς μητέρας, πράγμα που ουδόλως απολαμβάνει, αλλά δεν μπορεί να κάνει κι αλλιώς (το γιατί, θα το μάθουμε μετά), με μια αίσθηση πως για τούτη την “αποστολή” την ετοίμαζαν όλοι και γι’αυτό βράζει μέσα της ο θυμός.
Η γηραιά κυρία, με πρόσχημα ότι φροντίζει για το καλό του παιδιού της, επιδίδεται σε μια κακότροπη συμπεριφορά, που δε σέβεται τίποτα απολύτως από τις ανάγκες, τα θέλω ή την έκκληση για “συμμόρφωση” της κόρης της – έχει τον δικό της νόμο και τον επιβάλλει με το έτσι θέλω. Έχει κλειστεί στο κλουβί, μαζί με το παιδί της, και, παρότι αντιλαμβάνεται ότι αλληλοκατασπαράζονται καθημερινά, το μόνο που την απασχολεί είναι να εξασφαλίσει μια θεραπαινίδα για το υπόλοιπο του βίου της – σε τι κατάσταση θα βρεθεί την επαύριο η κόρη, ούτε τη νοιάζει ούτε την απασχολεί… άλλωστε αυτή θα λείπει…
Το τέλειο οικοδόμημά της αρχίζει να παρουσιάζει διάβρωση, όταν το χωριό επισκέπτεται ο παιδικός έρωτας της Μορίν, ο Πάτο, που δουλεύει ως ανθρακωρύχος στην Αγγλία. Μια έξοδος, που ολοκληρώνεται μετά από σχεδόν 20 χρόνια, και μια νύχτα που περνάνε μαζί οι δύο, προϊδέαζουν τη μάνα πως πλησιάζει το απόλυτο σενάριο καταστροφής. Όταν οι φόβοι της επιβεβαιώνονται, καταφέρνει, με ύπουλο τρόπο, να κλέψει αλληλογραφία που προοριζόταν για τη Μορίν, με αποστολέα τον Πάτο, στην οποία ο νέος ζητάει από το κορίτσι μια δεύτερη ευκαιρία, μακριά από τη χώρα τους, στην Αμερική, όπου θα φύγει ως μετανάστης – αν τον ακολουθήσει, πρέπει να κάνει μια σειρά από ενέργειες. Αυτές οι ενέργειες δεν θα κοινοποιηθούν ποτέ στη Μορίν, καθώς η επιστολή θα καταλήξει στη φωτιά, ο Πάτο θα φύγει και η μάνα θα χτυπάει ψυχολογικά την κόρη διαρκώς, αναφέροντας γεγονότα που περιέγραφε το γράμμα και γνώριζαν μόνο οι δύο που μοιράστηκαν το ίδιο κρεβάτι…
Η σύνδεση των κομματιών της ιστορίας και η διαταραγμένη ψυχοσύνθεσή της, οδηγούν τη Μορίν σε μια απόφαση εξόδου… Αν φύγει από τη μέση η μητέρα, θα είναι πια ελεύθερη να πάει όπου θέλει… Το σχεδιο ολοκληρώνεται, όμως τίποτα δεν είναι τόσο απλό και η ηρωίδα ξεμένει στην ίδια θέση με τη μητέρα της, ψάχνοντας ακόμη την έξοδο κινδύνου…
Είναι από τις ιστορίες που βλέπεις, επί σκηνής, έναν άνθρωπο να δολοφονείται και δεν υπάρχει κανείς στον χώρο που να στεναχωρηθεί για την απώλειά του ή να κακίσει τον δράστη… Είναι από τις στιγμές που τα δρώμενα σού θυμίζουν, όχι και τόσο μακρινές καταστάσεις, που έζησες σε κοντινό με σένα περιβάλλον… Αν και τότε δεν δολοφονήθηκε κανείς, υπήρχε ο κακός μάγος που, για τη δική του ωφέλεια, κατέστρεψε τις ζωές όλων γύρω του… και εκείνοι, όπως και η ηρωίδα μας, βρέθηκαν, όσο ζούσε, παγιδευμένοι στα αισθήματα που γέννησε το κακό που δέχτηκαν και στις ηθικές επιταγές και τα λόγια του κόσμου, για το χρέος στον γονιό που δεν ήταν σε θέση να φροντίσει τον εαυτό του…. παλιοκατάσταση με το Π κολοσσιαίο…
Μια καταπληκτική Αγορίτσα Οικονόμου, στον ρόλο της Μορίν, με όλα τα συναισθήματα της ηρωίδας, πίκρα, μοναξιά, εγκατάλειψη και το παράπονο, να πηγάζουν από την ερμηνεία της. Δίπλα της, η Σοφία Σεϊρλή, στον άχαρο ρόλο της μητέρας, έπεισε ως χαιρέκακο άτομο, που καιροφυλακτεί να εκμηδενίσει οτιδήποτε κάνει η κόρη της, προκειμένου να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της… δεν το λες και μικρό πράγμα αυτό!
Τα δύο αγόρια της παράστασης· αρχικά ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, στον ρόλο του Πάτο, έπεισε ως αγνό χωριατόπαιδο, που ψάχνει την ευκαιρία να ξεφύγει από τον βούρκο. Απλός και ανθρώπινος, ερμήνευσε με φυσικότητα τον ήρωά του. Μαζί του, ως μικρός αδερφός Ρέη, ο Γιώργος Κατσής, μας διασκέδασε με τη νεανική αυθάδεια του ήρωά του και το ιδιαίτερο χιούμορ του.
Η Ελένη Σκότη έστησε μια παράσταση που είχε την αντικειμενική δυσκολία να πείσει τον θεατή για τα αίτια της κακής σχέσης των δύο κεντρικών ηρωίδων. Αποτέλεσμα αυτού ήταν, μέσα στις μικρές καθημερινές ιστορίες, που εξελίσσονταν γρήγορα, να υπάρχουν κομμάτια που γίνονταν αναφορές σε γεγονότα παρελθοντολογικά, που εμείς δεν γνωρίζαμε, προφανώς, και θα επηρέαζαν τις μετέπειτα συμπεριφορές των ηρώων. Εκεί, κάπως ξένιζαν τα μάτια και το μυαλό μας, τα δρώμενα, όμως είχαν τον σκοπό που διαδραματίζονταν… Ίσως, αν είχαν λίγο πιο μικρή διάρκεια, να ήταν καλύτερα, καθώς ο αργός ρυθμός της δράσης μάς έβαζε σε μια πιο ράθυμη κατάσταση. Παρόλα αυτά, όμως, έβγαλε όλο το νόημα του έργου, προσωποποίησε τις δύο “αντίπαλες” ηρωίδες και μας έβαλε να πάρουμε υποσυνείδητα θέση υπέρ κάποιας. Όλη η νοσηρότητα του περιβάλλοντος και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής αποτυπώθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Σε αυτό βοήθησε το υπέροχο σκηνικό, που σε “τοποθετούσε” μέσα στο σπίτι της οικογένειας, οι ήχοι κι οι μουσικές που ήταν πολύ “ιρλανδικές”, οπότε ήσουν βέβαιος ότι βλέπεις κάτι από την επαρχία της χώρας εκεί. Πολύ ωραίοι και οι φωτισμοί και η δουλειά που έγινε στα ρούχα όλων των ηθοποιών.
Η παράσταση είναι μια πολύ δυνατή θεατρική εμπειρία. Σε βάζει μέσα σε μια κατάσταση αρρωστημένη, μια συγκατοίκηση δύο αντιπάλων στην ουσία, όχι κοιτώντας από την κλειδαρότρυπα, αλλά μέσα στο ίδιο το δωμάτιο που λαμβάνει χώρα η δράση. Η μάνα, με στοιχεία Νάρκισσου, απέναντι στο παιδί της, που χρησιμοποιείται διαχρονικά ως όργανο της βούλησής της, δεν είναι και μια πολύ όμορφη ιστορία, καθώς αλλιώς φανταζόμαστε τη σχέση με τους γονείς μας, όταν εκείνοι γεράσουν. Αν συμπληρώσουμε και τις ιστορίες των δύο αγοριών, που έχουν παγιδευτεί κι αυτά σε μια κατάσταση, που φαίνεται ως μοιραίος προορισμός για την ιρλανδική ύπαιθρο και τους νέους της, εκείνη την εποχή, το όλον φορτίζεται πολύ και σε γεμίζει ποικιλία συναισθημάτων. Το γεγονός ότι φεύγεις από το θέατρο και μετά από μέρες σκέφτεσαι, αν η ενστικτώδης πρώτη σου αντίδραση σε όσα είδες, είναι σωστή και η απόπειρα να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση των ηρώων, για να εξακριβώσεις τι πιθανές επιλογές είχες, δείχνει ότι η αποστολή όλων των συντελεστών έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία!
Θα προβληματιστείς, θα γελάσεις, θα θυμώσεις, θα χρησιμοποιήσεις μεγάλο κομμάτι της παλέτας των συναισθημάτων σου, βλέποντας αυτήν την παράσταση και μέρες μετά. Αν θες να μπεις σε αυτή τη διαδικασία και σε ιντριγκάρουν τέτοιες “αποστολές”, ‘Η Βασίλισσα της Ομορφιάς’ είναι η παράσταση που ψάχνεις!
Περισσότερα εδώ.
Theodore a.k.a. Evil Chef, Φεβρουάριος 2020
