Αϊβαλί – Soloúp
Ένα μονοήμερο ταξίδι από τη Μυτιλήνη στο Αϊβαλίκ. Κι εκεί, μεσοπέλαγα ανάμεσα στις δυο ακτές, ένα ταξίδι στον χρόνο. Στη ματωμένη Ιστορία. Σε όσα χωρίζουν τους ανθρώπους του μικρού μπουγαζιού. Σε όσα ενώνουν τους λαούς όλης της γης.
Μικρασιατική Καταστροφή. Ξεριζωμός. Χαμένες πατρίδες. Συνθήκη της Λοζάνης. Η πρώτη μεγάλη ανταλλαγή πληθυσμών στη σύγχρονη ιστορία. Εκατομμύρια τραγωδίες, αμέτρητες ιστορίες κυνηγημένων ψυχών. Τις περισσότερες δεν τις μάθαμε ποτέ. Άλλες πάλι, αυτές που οι πρόσφυγες αφηγήθηκαν στα παιδιά και στα εγγόνια τους, σιγά σιγά μπερδεύονται, βυθίζονται στη λήθη, χάνονται. Ελάχιστες από αυτές καταγράφηκαν στο χαρτί. Ελάχιστες σώθηκαν, για να ορθώσουν τη μνήμη απέναντι στα ανθρώπινα λάθη που, όσο ξεχνιούνται, επαναλαμβάνονται.
Εκεί, στα υδάτινα σύνορα, στο στενό πέρασμα ανάμεσα στη Λέσβο και στα μικρασιατικά παράλια, ξετυλίγονται τέσσερις από αυτές τις ιστορίες. Τέσσερις Αϊβαλιώτες αφηγούνται. Τρεις Έλληνες κι ένας Τούρκος: Φώτης Κόντογλου, Ηλίας Βενέζης, Αγάπη Βενέζη-Μολυβιάτη, Αχμέτ Γιορουλμάζ.
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη έκδοση του Αϊβαλί, το graphic novel αποκτά νέα ζωή μέσα από την παρούσα, διακριτικά αναθεωρημένη έκδοση της Διόπτρας. Με υλικό και εικόνες από αυτή την ιδιαίτερα πλούσια όσο και συναισθηματικά φορτισμένη πορεία. Εθνικός και θρησκευτικός φανατισμός, μισαλλοδοξία, επαναχάραξη συνόρων, εξοπλισμοί και πόλεμοι, διωγμοί, πρόσφυγες… Το Αϊβαλί σήμερα, σε έναν κόσμο που αλλάζει και πάλι ραγδαία, πιο επίκαιρο από ποτέ.
Ο Soloúp είναι πολιτικός γελοιογράφος (Το Ποντίκι, περιοδικό δρόμου Σχεδία, παλαιότερα Το Βήμα, Goal news, κ.ά.) και δημιουργός κόμικς (Βαβέλ, Γαλέρα, κ.ά.). Έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας) ενώ η μεταδιδακτορική έρευνα στο ίδιο πανεπιστήμιο συνδέεται με την επαναφήγηση της Ιστορίας μέσα από τα κόμικς. Η εργασία του Τα ελληνικά comics (Τόπος, 2012), έργο αναφοράς για το συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο, μελετά την εξέλιξη της Ένατης Τέχνης στην Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση μέχρι και περίπου το 2010. Η πιο πρόσφατη μελέτη Comics & Graphic novels με οδηγό το Αϊβαλί (Διόπτρα, 2025), το οποίο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την Ευαγγελία Μουλά, επικεντρώνεται στη φόρμα των graphic novels αλλά και την αξιοποίηση των κόμικς στην εκπαίδευση. Διδάσκει γελοιογραφία και κόμικς στο πρόγραμμα e-learning του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνολικά έχουν κυκλοφορήσει 14 συλλογές με γελοιογραφίες και κόμικς όπως και τα graphic novels Αϊβαλί (Κέδρος, 2014/Διόπτρα 2025) –μέχρι σήμερα έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, τουρκικά και ισπανικά–, Ο Συλλέκτης: Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο (Ίκαρος, 2018), 21: H μάχη της πλατείας (Ίκαρος, 2021) –το οποίο συνδέθηκε με ένα ευρύτερο πρόγραμμα έρευνας του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο– και ΖΟRΜΠΑΣ: πράσινη πέτρα ωραιοτάτη (Διόπτρα 2023), βασισμένο στο έργο Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, του Ν. Καζαντζάκη. Με αφορμή τα graphic novels Αϊβαλί και Συλλέκτης έχουν πραγματοποιηθεί δύο μεγάλες εκθέσεις στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς (το 2015 και το 2019, αντίστοιχα), ενώ το graphic novel 21: Η μάχη της πλατείας αποτέλεσε την αφορμή για τη μεγαλύτερη σε χρονική διάρκεια έκθεση κόμικς στην Ελλάδα (2021-2022) και μάλιστα διπλή, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (μέγαρο Παλαιάς Βουλής) και, παράλληλα, στο Μουσείο Tériade στη Λέσβο. Δουλειά του έχει παρουσιαστεί στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
