Είδαμε την παράσταση ‘Στη σκιά του Λούσια’ στο Θέατρο Θησείον
Ο ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας, ποιητής και τραγουδοποιός, Νίκος Χουλιαράς (1940-2015), υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας (1996), ο οποίος επιπλέον θεωρείται από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους, έχει δει διηγήματά του να μεταφράζονται στα γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά, σουηδικά και στα γερμανικά, ενώ αρκετά έχουν εκδοθεί και στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Hatier.
Σήμερα, το διαχρονικό βιβλίο του «Ο Λούσιος» (Α’ και Γ΄ Βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας, 1978 και 1983, αντίστοιχα), παρουσιάζεται στο Θέατρο Θησείον, φέροντας τον τίτλο «Στη σκιά του Λούσια», σε σκηνοθεσία της Ρηνιώς Κυριαζή, ενώ την εικαστική επιμέλεια της παράστασης αναλαμβάνει η θυγατέρα του, Σοφία Χουλιαρά, η οποία ζωντανεύει τις φιγούρες του έργου του πατέρα της και δημιουργεί έναν ολόκληρο κόσμο, μέσα από ένα θέατρο σκιών.
Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία ενός παιδιού αγνού και αγαθού, μειωμένης αντίληψης, που όμως ξέρει να παρατηρεί τον κόσμο και να αντιλαμβάνεται τι γίνεται γύρω του και με έναν δικό του τρόπο φιλοσοφεί και καταλήγει σε εκλογικευμένα συμπεράσματα. Η ιστορία εκτυλίσσεται στα Γιάννενα, αρχής γενομένης την περίοδο του εμφύλιου πολέμου και τελειώνει στην περίοδο της δικτατορίας, ενώ μέσα από αναφορές θίγονται σημαντικά συμβάντα.
∞
Δυο πόρτες, ένα τεράστιο παράθυρο κι ο Λούσιος καθισμένος σε μια προβλήτα, που από κάτω της λαμπυρίζει το νερό της λίμνης, αρχίζει τη διήγησή του.
«Θα κάτσω εδώ να με βαράει ο θρασκιάς. Κυριακή λέω θα ‘ναι…».
Ο Λούσιος επαναλαμβάνει συχνά τα λεγόμενά του, κάνει «λογικούς» συνειρμούς και εκλογικευμένες ερωτήσεις, μέχρι η κάθε λέξη να του εντυπωθεί, έτσι όπως μόνο εκείνος μπορεί να την κατανοήσει, ενόσω την πικρή του ιστορία ο θεατής την παρακολουθεί στο μεγάλο παράθυρο του σπιτιού, εκεί όπου προβάλλονται οι ανάλογες φιγούρες, από το έργο του Νίκου Χουλιαρά.
∞
Σε μια παράσταση, όπου το εικαστικό στοιχείο είναι έντονο και το παιχνίδι με τις σκιές παίζεται μπροστά και πίσω από την οθόνη, οι ζωγραφιές-φιγούρες του Χουλιαρά, στα χέρια του αυθεντικού καραγκιοζοπαίχτη Άθωνα Δανέλλη (ο οποίος σε κάνει να πιστεύεις ότι πίσω από τον μπερντέ -όπως τον αποκαλεί και η Σοφία Χουλιαρά- βρίσκονται πολλά πρόσωπα), αποκτούν φωνή και ζωή και ξετυλίγουν την ιστορία της οικογένειας Κοντολέων, εκεί δίπλα στα νερά της λίμνης των Ιωαννίνων.
Η εξαιρετική σύλληψη της σκηνογραφίας, η οποία δίνει έναυσμα για σκέψεις, είναι δημιούργημα της Σοφίας Χουλιαρά και της Ναταλίας Μαντά, ενώ η Ρηνιώ Κυριαζή υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη δραματουργική επεξεργασία και ερμηνεύει τον ομώνυμο ρόλο, κάνοντάς μας συχνά να φέρουμε στο μυαλό μας αρκετούς από τους Λούσιους των ημερών μας… Η ερμηνεία της αέρινη, λιτή, με μια ανεπιτήδευτη εσωτερικότητα, ως Λούσιος, αλλά και με ευαισθησία στον ρόλο της μητέρας του, που μέσα στο παλτό της κρύβει διάφορα καλούδια, καθώς η σκηνοθετική της ματιά ενισχύει την εικαστική προσέγγιση. Η μουσική του Νίκου Βελιώτη και οι φωτισμοί της Στένης Κουτσοθανάση προσθέτουν στην ιστορία, ενώ και η συνεργάτις επί σκηνής και βοηθός σκηνοθέτη, Δέσποινα Χαλκορόκα, παίζει τον ρόλο της, ακόμη και πριν μπούμε στην αίθουσα.
∞
Η πραγματικότητα και η σκληρότητα του κόσμου τούτου, φανερώνεται μέσα από ένα αθώο, αγνό παιδί, έναν λωλό, έναν απολωλό, έναν αλαφροΐσκιωτο, που γνωρίζει καλά ότι «Δεν μπορείς να τα έχεις όλα σε αυτόν τον κόσμο. Ή το δίκιο ή την εξουσία, θα έχεις».
Μια παράσταση τρυφερή, ευαίσθητη και συγκινητική, με έναν ιδιαίτερο Λούσια, μοναδικό και διαφορετικό, που όμως δεν συμβιβάζεται και που δηλώνει περίτρανα «Καλύτερα μοναχός μου και στον αέρα».
Μια παράσταση που καθρεφτίζει ακόμη και σήμερα τον κόσμο μας και τους Λούσιους που ζούνε ανάμεσα μας, που στέκονται έξω από το παράθυρο και παρακολουθούν τι γίνεται μέσα στο σπίτι, μιας κι εκεί δεν έχουν χώρο…
Μια παράσταση αποκαλυπτική για το χθες, το σήμερα, το αύριο και τη στάση μας απέναντι σε αυτά τα πλάσματα.
Πλάσματα τόσο ιδιαίτερα, που η αθώα και απλοϊκή τους σκέψη σε φέρνει σε αμηχανία… γιατί αποκαλύπτουν μια αλήθεια που δύσκολα γίνεται αντιληπτή…
Περισσότερα εδώ.
Έλενα Χατζοπούλου, Μάιος 2024
