Είδαμε την παράσταση ‘Μήδειας υλικό’ στο Bios

Ο ανεξάρτητος μαρξιστής, φιλόσοφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, Χάινερ Μύλλερ, αν και πέφτει στη δυσμένεια των κομμουνιστικών αρχών της Ανατολικής Γερμανίας, σύντομα αποκτά αναγνώριση ως δραματουργός και ανακηρύσσεται μέλος της Ακαδημίας Τεχνών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ενώ, μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου, εκλέγεται Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μπερλίνερ Ανσάμπλ. Τα έργα του, κυρίως εμπνεύσεις από την αρχαία ελληνική τραγωδία, λαμβάνουν δεκάδες διακρίσεις, όπως και το τρίπτυχο έργο, γραμμένο το 1983, με τίτλο «Ρημαγμένη Όχθη – Μήδειας Υλικό – Τοπίο με Αργοναύτες» (Verkommenes Ufer Medeamaterial Landschaft mit Αrgonauten).

Σήμερα, με έναυσμα αυτό το έργο, σε μετάφραση Ελένης Βαροπούλου, η σκηνοθέτης Άντζελα Μπρούσκου, έρχεται να παρουσιάσει όλη τη δυστοπία, την ασχήμια και τη δυσοσμία του σημερινού κόσμου.

∞

Η παράσταση ξεκινάει με μια γρήγορη ανάγνωση, από την Άντζελα Μπρούσκου, της «Ρημαγμένης Όχθης», ενώ στις δύο γιγαντοοθόνες προβάλλονται μόνο τα άσχημα του κόσμου τούτου. Ένας άνδρας πλησιάζει μια γυναίκα. Την καλοπιάνει κι εκείνη, ενώ διστάζει αρχικά, αφήνεται να την παρασύρει σε ένα βαλς. Σύντομα, όμως, οι προθέσεις του άνδρα γίνονται σαφείς. Εκείνη του αντιστέκεται, εκείνος τη βιάζει και φεύγει.

Μια βαλίτσα, που επάνω της είναι γραμμένο το όνομα «MEDEA» είναι η μόνη της αποσκευή. Μαζί με την κακοποίηση και τον φόβο της.

Η γυναίκα Μήδεια, αναχωρεί και τέλος εισέρχεται στον οίκο της.

Μήδεια: Ιάσων, Αρχή και Τέλος μου. Παραμάνα, που είν’ ο άντρας μου;
Παραμάνα: Στης κόρης του Κρέοντα, Κυρία…
Μήδεια: Στου Κρέοντα είπες;
Παραμάνα: Στης κόρης του Κρέοντα…

Η Μήδεια σπαράζει.

Μήδεια: Μου χρωστάς έναν αδελφό Ιάσων.
Ιάσων: Σου έδωσα δύο γιους…

Ο σπαραγμός, η απόγνωση, η απελπισία για την προδοσία του Ιάσονα, σε πρώτο πλάνο. Και η Μήδεια είτε πραγματικά είτε αλληγορικά, να ζει μέσα στο αίμα.

Μήδεια: Πώς είναι να ζεις μέσα στα χαλάσματα του κορμιού της νιότης σου;

Όμως, η απόφαση του Ιάσονα είναι ειλημμένη. Όπως και η απόφαση της βάρβαρης Μήδειας για την εκδίκησή της. Μια γυναίκας που πρόδωσε την οικογένειά της για χάρη του έρωτά της και που σήμερα αυτός ο έρωτας την προδίδει. Η Μήδεια έχει ηττηθεί κατά κράτος, αλλά δεν έχει πει την τελευταία της κουβέντα. Θα επαναστατήσει με τον δικό της τρόπο.

Κι ως ένας άλλο Αργοναύτης, ανάπηρος, μεθυσμένος και εξουσιαστής, ο άνδρας θα παραδεχτεί «πως η ζωή ενός άνδρα είναι ένας ορυμαγδός από άδεια κουτάκια μπύρας».

∞

Το κοινό στοιχείο στα τρία κείμενα του Χάινερ Μύλλερ, η γυναίκα και η προδοσία, στον ανδροκρατούμενο κόσμο της πατριαρχίας.

Στη σκηνή του BIOS, η Άντζελα Μπρούσκου εγκλωβίζει τη Μήδειά της μέσα σε ένα διαφανές κλουβί, τον μικρόκοσμό της, όπου εκεί μέσα μόνη της σπαράζει, καταριέται και ζει την παράνοιά της.

Ως Μήδεια, η έντονη Παρθενόπη Μπουζούρη, άλλοτε με περούκα, άλλοτε χωρίς, άλλοτε με κόκκινο φόρεμα κι άλλοτε με τα εσώρουχα, απογυμνώνεται, επαναστατεί και σχεδιάζει, με τη συναισθηματική φόρτιση πάντα στα κόκκινα.

Η Μπρούσκου επιλέγει τον ρόλο του άνδρα να τον ερμηνεύσει ο Άντριαν Φρίλινγκ, από το πρωτότυπο κείμενο, στα γερμανικά (μεταφράζεται σε υπέρτιτλους, που όμως οι μπροστινές σειρές αδυνατούν να δούνε, λόγω των υψηλών σκηνικών). Ο Άντριαν Φρίλινγκ είτε ως βιαστής είτε στον τελικό μονόλογο, ερμηνεύει με την ψυχρότητα του άνδρα «εκτελεστή», ενώ οι φωτισμοί της Στέβης Κουτσοθανάση, η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Αλέξανδρου Μήτρου, οι επιλογές εικόνων στις δύο γιγαντοοθόνες, καθώς και τα κοστούμια – σκηνικά της Άντζελας Μπρούσκου, εναρμονίζονται με το αλληγορικό κείμενο και επιλέγουν να αναδείξουν, με πληθώρα συμβόλων, τη σκοτεινή και ρημαγμένη πλευρά. Την Ύβρη απέναντι στο Σύμπαν μας.

«Μήδειας υλικό». Μια παράσταση «μανιφέστο των εξεγερμένων, αδικημένων γυναικών, στο πλαίσιο των μεταγραφών της αρχαίας τραγωδίας».

Περισσότερα εδώ.

Έλενα Χατζοπούλου, Απρίλιος 2024