Unfolding Narratives Lab – Εργαστήριο Φωτογραφίας
Εισηγητές: Μυρτώ Παπαδοπούλου
Γιώργος Γιατρομανωλάκης Αλεξάνδρα Σαλίμπα
Περίοδος μαθημάτων:
Δεκέμβριος 2024 – Ιούνιος 2025
Σύνολο συναντήσεων: 28
Σύνολο ωρών εργαστηρίου: 84
Έναρξη: 3 Δεκεμβρίου
Ημέρα διεξαγωγής: κάθε Τρίτη, 18:30–21:30
Αριθμός συμμετεχόντων: 12 άτομα
Tρόπος διδασκαλίας: Δια ζώσης
Xώρος διεξαγωγής: Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας
Από το 2017, το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας διοργανώνει το εργαστήριο ‘Visual Storytelling’ υπό την καθοδήγηση της φωτογράφου Μυρτώς Παπαδοπούλου, εναρμονίζοντας συνεχώς το περιεχόμενο στις εξελισσόμενες συνθήκες και απαιτήσεις της σύγχρονης οπτικής αφήγησης και της φωτογραφίας ντοκιμαντέρ. Από το διδακτικό έτος 2024-2025, το εργαστήριο μετασχηματίζεται σε ένα διευρυμένο κύκλο εκπαίδευσης συνολικής διάρκειας 7 μηνών.
Η φιλοσοφία του νέου εμπλουτισμένου προγράμματος του φωτογραφικού εργαστηρίου ‘Unfolding Narratives’ στηρίζεται στη δημιουργία ενός πεδίου που συνδυάζει διαμεσικές προσεγγίσεις, οι οποίες εμπνέουν τη φωτογραφική δημιουργία (μέσω κειμένων, εκδόσεων) και παράλληλα ενισχύουν την παραγωγή εννοιών, συμβόλων και σύνθετων αφηγήσεων. Ιδέες, εικόνες, λέξεις και σελίδες συνυπάρχουν και συνδιαλέγονται ενεργά, επεκτείνοντας τα όρια της οπτικής αφήγησης. Στόχος είναι να διερευνηθεί η φωτογραφία ως μέσο αφήγησης και ντοκουμέντο, με έμφαση στην πρακτική εξάσκηση και την ανάπτυξη ενός προσωπικού φωτογραφικού πρότζεκτ, το οποίο θα αντικατοπτρίζει τα ενδιαφέροντα και τις αναζητήσεις των συμμετεχόντων.
Η έρευνα, τα πολλαπλά επίπεδα αφήγησης, η μορφοποίηση του περιεχομένου, η ενσωμάτωση οπτικών συμβόλων, η αποσαφήνιση των καλλιτεχνικών προθέσεων, η θεωρητική και κειμενική πλαισίωση, καθώς και η εξοικείωση με τις αφηγηματικές τεχνικές που αφορούν την παραγωγή ενός φωτογραφικού βιβλίου, θα αποτελέσουν ένα δυναμικό πεδίο αναζητήσεων για την εξέλιξη και ωρίμανση της εργασίας των συμμετεχόντων.
Το πρόγραμμα θέτει στο επίκεντρό του την πρακτική και θεωρητική παράμετρο της φωτογραφικής αφήγησης και της φωτογραφίας ως ντοκουμέντο, μέσα από ένα εντατικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει εισηγήσεις, παρουσιάσεις, ανάθεση δημιουργικών εργασιών, δύο ομαδικές εξωτερικές φωτογραφίσεις – εξορμήσεις, διαρκή παρακολούθηση και κριτική προσέγγιση – ανάλυση των εργασιών των συμμετεχόντων.
1/ Visual Narratives
Η ενότητα αυτή εξερευνά την αφηγηματική φωτογραφία και το φωτογραφικό ντοκιμαντέρ, συνδυάζοντας παραδοσιακές και σύγχρονες μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Μέσω της ανάθεσης ασκήσεων, της εμβάθυνσης και της ανάλυσης, επιχειρείται η κριτική θεώρηση της εξέλιξης και της πρακτικής του πεδίου. Έμφαση δίνεται στην έρευνα, τη σύλληψη, τη δομή και τις απαραίτητα εργαλεία για τη δημιουργία μιας φωτογραφικής αφήγησης, επισημαίνοντας και εξετάζοντας τα δομικά στοιχεία των εργασιών των συμμετεχόντων και ζητήματα που προκύπτουν σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια.
Με τη στήριξη και την καθοδήγηση της διδάσκουσας, καθώς και την ενεργή συμμετοχή ολόκληρης της ομάδας, αναπτύσσεται ένας συστηματικός διάλογος που προτείνει τα βήματα για την ανάπτυξη, την επεξεργασία (editing) και τη δημιουργία αφηγηματικής αλληλουχίας (sequencing). Στόχος είναι η συγκρότηση ενός οπτικού αφηγήματος που διακρίνεται για τη συνοχή και τη σαφή ταυτότητα, αναδεικνύοντας τις αφηγηματικές προθέσεις των δημιουργών.
2/ The Power of Words
Σκοπός της ενότητας είναι η διερεύνηση του ρόλου των λέξεων ως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας, εξετάζοντας κείμενα και αφηγήσεις από διαφορετικά πεδία, όπως η λογοτεχνία, η εθνογραφία, ο κινηματογράφος και η ποίηση.
Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίζεται σε μια σειρά βιωματικών ασκήσεων που προσφέρουν τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να πειραματιστούν με τα δικά τους κείμενα.
Με σημείο εκκίνησης τη διαμόρφωση απλών ιδεών, οι εκπαιδευόμενοι θα οδηγηθούν σταδιακά στην αφηγηματική και νοηματική πλαισίωση του φωτογραφικού τους έργου, καταλήγοντας στη σύνταξη ενός καλλιτεχνικού statement – κειμένου προθέσεων που συνεισφέρει στη συγκρότηση ενός ενιαίου «φωτογραφικού λόγου».
3/ Crafting an Identity
Η διαδικασία θα οδηγηθεί σταδιακά προς την οργάνωση και την τελική μορφοποίηση του περιεχομένου, προσεγγίζοντας και διερευνώντας τα φωτογραφικά βιβλία ως πρωτότυπα αφηγηματικά περιβάλλοντα.
Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, και αξιοποιώντας τη βιβλιοθήκη του Ελληνικού Κέντρου Φωτογραφίας, θα μελετηθούν κομβικά ρεύματα, τάσεις και δημιουργοί που έχουν καθορίσει την εξέλιξη και την ιστορία του φωτογραφικού βιβλίου ως καλλιτεχνικού μέσου.
Οι συμμετέχοντες θα εργαστούν εντατικά στην ανάπτυξη του δικού τους ψηφιακού mock-up, στη διαδικασία επιλογής εικόνων, στο σχεδιασμό, καθώς και στην κατανόηση της επιλογής των υλικών, των τεχνικών βιβλιοδεσίας και εκτύπωσης. Έτσι, θα έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν στην πράξη πώς αυτές οι αποφάσεις παίζουν κομβικό ρόλο, τόσο για την παρουσίαση και τη μορφή της φωτογραφικής τους εργασίας όσο και για την υπόσταση του φωτογραφικού βιβλίου ως καλλιτεχνικό έργο – αντικείμενο.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ & ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Το πρόγραμμα, με συνολική διάρκεια άνω των 84 ωρών, ξεκινά το Δεκέμβριο 2024 και ολοκληρώνεται τον Ιούνιο 2025. Δεν θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις κατά τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Η φοίτηση περιλαμβάνει 28 εβδομαδιαίες συναντήσεις διάρκειας τριών ωρών, οι οποίες θα διεξάγονται κάθε Τρίτη από τις 18:30 έως τις 21:30.
Τα μαθήματα διενεργούνται σε τρεις περιόδους:
1. Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025 | Ανάλυση, Μεθοδολογία και Σύνθεση
Ενότητες: Οπτικές Αφηγήσεις, Η Δύναμη των Λέξεων (Σύλληψη Ιδέας, Συγκρότηση δομής και Εισαγωγή στο Project Statement)
Επιπλέον: Προσκεκλημένος ομιλητής και εξωτερική φωτογράφηση
2. Φεβρουάριος – Απρίλιος 2025 | Ανάπτυξη Εργασιών, Συμβουλευτική καθοδήγηση – Φάση #1
Ενότητες: Οπτικές Αφηγήσεις, Η Δύναμη των Λέξεων, Δημιουργώντας μια Ταυτότητα (Εισαγωγή στη δημιουργία φωτογραφικού βιβλίου)
Επιπλέον: Προσκεκλημένος ομιλητής και εξωτερική φωτογράφηση
3. Μάιος – Ιούνιος 2025 | Τελική Μορφοποίηση – Παρουσίαση Εργασιών – Φάση #2
Ενότητες: Οπτικές Αφηγήσεις, Η Δύναμη των Λέξεων, Δημιουργώντας μια Ταυτότητα
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Η διδασκαλία των μαθημάτων πραγματοποιείται από μια ομάδα δημιουργών με πολυετή διδακτική εμπειρία και εξειδίκευση στα επιμέρους διδασκόμενα αντικείμενα. Για την περαιτέρω ενδυνάμωση του προγράμματος, συνεισφέρουν επισκέπτες εισηγητές με αναγνωρισμένο καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό έργο σε εξειδικευμένα θεματικά πεδία. Η συνεχής και στενή συνεργασία μεταξύ εκπαιδευομένων και διδασκόντων εξασφαλίζει την ουσιαστική υποστήριξη σε κάθε φάση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
Το εργαστήριο αποβλέπει στη διασύνδεση του προγράμματος με τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες εξωστρέφειας του Ελληνικού Κέντρου Φωτογραφίας, όπως το Athens Photo Festival στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), δημιουργώντας έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των δύο πεδίων και προσφέροντας μια ολοκληρωμένη σύνδεση με τη σύγχρονη φωτογραφική σκηνή.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας διαθέτει την πιο σημαντική φωτογραφική βιβλιοθήκη στην Ελλάδα, με πάνω από 5.000 τίτλους βιβλίων και καλλιτεχνικών εκδόσεων, καλύπτοντας συνολικότερες εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι σπουδαστές έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη βιβλιοθήκη, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της καλλιτεχνικής τους έρευνας.
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, χορηγείται πιστοποιητικό παρακολούθησης από το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας.
Οι ενδιαφερόμενοι και οι ενδιαφερόμενες για το φωτογραφικό εργαστήριο Unfolding Narratives μπορούν να αναζητήσουν το αναλυτικό πρόγραμμα και να δηλώσουν συμμετοχή συμπληρώνοντας τη σχετική αίτηση, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.hcp.gr.
